-
1 εις
I.1) ( направление в пространстве) в, на, до, к(ἐρύσαι νῆα εἰς ἅλα Hom.; ἐμβαλεῖν τι εἴς τι Soph.)
ἐμβαλεῖν εἰς τέν Ἀττικήν Xen. — вторгнуться в Аттику;πέμπειν εἴς τινα Hes., Thuc., Xen.; — послать к кому-л.;εἰς ἐλάτην ἀναβῆναι Hom. — взобраться на сосну;εἰς τὸ πεδίον καταβῆναι Xen. — спуститься на равнину;ἐς πατρὸς (sc. οἶκον) ἀπονέεσθαι Hom. — возвращаться в отчий дом;εἰς Ἀθηναίης (sc. ἱερόν) Hom. — в храм Афины;ἐς τὸν δῆμον λέγειν Thuc. — говорить (обращаясь) к народу;γράμματα ἑάλωσαν εἰς Ἀθήνας Xen. — письмо было перехвачено и доставлено в Афины;εἰς (τὸ) πρόσθεν Soph., Plat., Arst.; — вперед;εἰς τὸν οὐρανὸν ἅλλεσθαι Xen. — прыгать до неба;παραγγέλλειν εἰς τὰ ὅπλα Xen. — призывать к оружию;εἰς (τὸ) ὀρθόν Arst. — в прямом направлении, прямо;συνελθεῖν εἰς ἕν Arst. — свестись к одному, слиться воедино;τῆς γεφύρης τὸ ἐς τέν Σκυθικέν ἔχον Her. — обращенная к Скифии часть моста;ἥ εἰς Βοιωτοὺς ὁδός Xen. — дорога в Беотию2) (редко - местонахождение, преимущ. в результате глаголов движения) в, наφανήμεναι εἰς ὁδόν Hom. — показаться на дороге;
παρεῖναι εἰς τὸν ἀριθμόν Xen. — присутствовать на перекличке;μετὰ τούτους ὁρᾶται χερσόνησος καὴ λιμέν εἰς αὐτήν Diod. — за этими (песчаными холмами) виден полуостров и в нем залив3) ( направление во времени)ἐς ἠῶ Hom. — до зари;εἰς ἕω Arst. — до (следующего) утра;ἐς ἠέλιον καταδύντα Hom. — до захода солнца (ср. 4);ἐς ἐμέ Her. — до моего времени;εἰς τότε Plat. — до тех пор, пока;εἰς ὅτε Hom. и ἐς οὗ Her. — до тех пор как, пока не;εἰς ἄνδρας Plat. — до возмужалости;εἰς πότε ; Soph. — доколе?, до каких пор?;ἥ εἰς τὸν ἐνιαυτὸν δαπάνη Xen. — годичный запас (ср. 4);εἰς ἀεί Thuc. — навсегда, на вечные времена4) ( момент или положение во времени) во время, в течениеἐς ἠέλιον καταδύντα Hom. — с заходом солнца (ср. 3);
εἰς τὸ ἐνιαυτόν Arst. — в течение года (ср. 3);ἐς ὀψέ Thuc. — в поздний час;ἐς τέλος Her. — наконец, в конце концов;ἐς καιρόν Her. — во-время, кстати5) ( предел) доεἰς ἔτη ἑκατὸν ζῆν Arst. — жить до (т.е. не свыше) ста лет
6) ( приблизительность) около7) ( разделительность) по, наἐς δεκάδας διακοσμεῖσθαι Hom. — разделиться на десятки;
ἐς δραχμήν ἑκάστῳ Thuc. — по драхме каждому;οἱ ὁπλῖται εἰς ὀκτὼ ἐγένοντο Xen. — гоплиты выстроились по восьми в рядἀργύριον ἢ ὅσα εἰς ἀργύριον Arst. — деньги или то, что их заменяет
9) ( образ или качество) по, в отношенииεὐδόκιμος εἰς σοφίαν καὴ ἰσχύν Plat. — славящийся мудростью и могуществом;
εἰς τρόπον τινά Luc. каким-л. — способом;ἐς τὸ ἀκριβές Thuc. и εἰς ἀκρίβειαν Plat., Arst.; — точно, тщательно10) ( мера или степень) по, насколько, сообразноεἰς δύναμιν и εἰς τὸ δυνατόν Xen., Arst.; — по возможности, насколько возможно;
εἰς ὅσον ἐγὼ σθένω Soph. — насколько я в силах;ἐς τὰ μάλιστα Her. — в высшей степени11) ( враждебность) противεἴςτινα ἰέναι Xen. — устремиться на кого-л.;
στρατεύειν εἰς Ἀττικήν Thuc. — воевать против Аттики12) ( действие или чувство) к, по отношению кφιλία ἔς τινα Thuc. — дружба к кому-л.;
δίκαιος εἴς τινα Soph. — справедливый к кому-л.;δέος ἔς τινα Thuc. — страх перед кем-л.;τό γ΄ εἰς ἑαυτόν Soph. — что касается его лично;ἐπαινεῖσθαι εἰς δικαιοσύνην Arst. — быть хвалимым за справедливость;σκωπτειν εἴς τι Arph. — смеяться над чем-л.13) ( цель или намерение) для, из, из-заεἰς κέρδος δρᾶν τι Soph. — делать что-л. из-за выгоды;
ἐς φόβον τινός Hom. — на страх кому-л.;τὰ εἰς τροφέν ὕδατα Arst. — вода для приготовления пищи;ἥ εἰς ἑορτὰς ἐσθής Xen. — праздничная одежда;ἀδικεῖν εἰς ὕβριν Arst. — совершать преступления из озорства;εἰς τί ; Soph. — для чего?, к чему?II.III.IV.V.(эп. тж. ἕεις), μία (эп. тж. ἴᾰ), ἕν, gen. ἑνός, μιᾶς (эп. тж. ἰῆς), ἑνός1) один, единыйεἷς οἶος Hom. и εἷς μοῦνος Her. — один единственный;
πλέν εἷς τις Soph. — за исключением кого-то одного;εἷς οὐδείς Her., Thuc., тж. εἷς οὐ Aesch. и εἷς μή Xen. — ни один, решительно никто;οὐχ εἷς Aesch., Eur.; — не один;εἷς ἕκαστος Her., Plat., Plut.; — каждый в отдельности;καθ΄ ἕνα (καθ΄ ἕν) Plat., Arst.; — поодиночке, по одному, но тж. вместе, воедино;καθ΄ ἓν ξύμπαντες Plat. — все сразу;καθ΄ ἓν γενέσθαι Thuc. — объединиться;ἐς μίαν (βουλήν) Hom., Thuc.; — единодушно;τὸ ἓν ἐπὴ πολλῶν Plut., Arst.; — единство во множестве;ἓν καθ΄ αὑτό Arst. — абсолютное единство;ἓν κατὰ συμβεβηκός Arst. — относительное единство;εἷς πρὸς ἕνα Dem. и ἓν πρὸς ἕν Plat., Arst.; — ее поставляя одно с другим, т.е. при сравнительном рассмотрении;εἷς μὲν …εἷς ( или ἕτερος) δε Xen., Arst.; — один …, другой же, для усиления superl. что ни на есть (εἷς ἄριστος Hom., Soph.);εἷς αὐτῶν Thuc. — один из них;τὰ ἕνα Arst. — единства2) некий, какой-то, какой-л.ἑνὴ τῷ τρόπῳ Plat. каким-л. — способом;
εἷς ὅ πρῶτος Dem. — первый попавшийся, любой3) (= πρῶτος См. πρωτος) первый(ἓν καὴ εἰκοστὸν ἔτος Thuc.)
-
2 ενιαυτος
ὅ1) цикл времени, векἔτος ἦλθε περιπλομένων ἐνιαυτῶν, τῷ … Hom. — в круговороте времен пришел год, когда …;
χρόνιοι ἐτῶν παλαιῶν ἐνιαυτοί Arph. — длинные вереницы долгих лет;2) годἐνιαυτόν, εἰς ἐνιαυτόν Hom. и κατ΄ ἐνιαυτόν Thuc., Arst. — в течение года;
τοῦ ἐνιαυτοῦ Xen., Plat. и ἑκάστου ἐνιαυτοῦ Xen. — каждый год;μετὰ τὸν ἐνιαυτόν Thuc. — по истечении года;ἐνιαυτὸν κατ΄ ἐνιαυτόν Diod. — из года в год;πρὸ ἐνιαυτοῦ Plut. — год тому назад, за год до этого;παρ΄ ἐνιαυτόν Diod. — чередуясь каждый год;δι΄ ἐνιαυτοῦ πέμπτου Plat. — каждые пять лет;αἱ κατ΄ ἐνιαυτὸν ὧραι Arst. — времена года -
3 απολογιζομαι
1) представлять отчет, отчитываться(τι Polyb., Plut. и περί τινος Polyb.)
ἀ. τὰς προσόδους τῷ δήμῳ Aeschin. — давать отчет народу о государственных доходах2) считать, исчислять3) причислять(τι εἴς τι Plat.)
4) перечислять(τὰ ἀδικήματα Polyb.)
5) подробно излагать, разъяснять(τι и περί τινος Polyb.; τίνα τρόπον, πότερον … Plat.)
-
4 διαπρασσω
атт. διαπράττω, эп.-ион. διαπρήσσω1) тж. med. совершать, исполнять, осуществлять, делать(πάντα τινί Her.; ταῦτα Arph.; πάγκαλον πρᾶγμα Plat.; διαπέπρακται ὃ τῶν ἐκείνου προγόνων οὐδεὴς πώποτε Isocr.)
εἰς ἐνιαυτὸν ἅπαντα οὔτι διαπρήξαιμι λέγων Hom. — я и за целый год не смог бы пересказать;οἱ ἀνήκεστα διαπεπραγμένοι Arst. — совершившие нечто непоправимое;τὰ χρηστήρια διαπρῆξαι Her. — привести в исполнение веления оракула2) завершать путь, проходить(ἔνθα καὴ ἔνθα δ. κέλευθον Hom.)
δ. πεδίοιο Hom. — проходить равниной3) доводить до конца, оканчивать(διαπέπρακται ὅ πόλεμος Plut.)
4) заниматься делами, работать(πλουτοῦσι, διαπράττουσι, εὐδαιμονοῦσιν Arph.)
5) ( о времени) проводить6) med. добиваться, достигатьπολλὰ δόντες δῶρα διεπράξαντο ὥστε … Xen. — многочисленными подарками они добились того, что …;
διαπράξεσθαι τέν εἰρήνην Plut. — добиться заключения мира;διεπράξατο οἰς Ἤπειρον ἀποσταλῆναι Plut. — он добился своей отправки в Эпир7) med. вести переговоры, договариваться(πρός τινα περί τινος Xen.; δι΄ ἑρμηνέων Her.)
8) pass. гибнуть(στυγερῷ θανάτῳ διεπράχθης Aesch.; τοῦ μὲν νοσοῦντος, τοῦ δὲ διαπεπραγμένου Soph.)
διαπεπράγμεθα Eur. — мы погибли;διαπέπρακται τὰ τῶν Καρχηδονίων Plut. — конец пришел карфагенскому государству -
5 προνοεω
тж. med.1) предвидеть, предчувствовать(τὰ εἰς ἐνιαυτόν Pind.; δόλον Hom.; τὰ ἀποβησόμενα Thuc.; τὸ μέλλον Arst.; med. τινος Eur.)
2) обдумывать заранее(τὸ παραγγελλόμενον Xen.)
3) придумывать(ἄμεινόν τι Hom.)
4) быть осмотрительным, принимать меры предосторожноети(π. καὴ προβουλεύεσθαι Xen.)
π. ὡς μέ σφάλλωνται Xen. — внимательно следить за тем, чтобы (граждане) не потерпели ущерба5) заботиться, печься(τινος и τι Xen., Thuc., NT., περί и ὑπέρ τινος Dem., Lys.)
6) приходить к решению, решатьπρονοηθεὴς καὴ ἐπιβουλεύων Lys. — с заранее обдуманным намерением;
προνοεῖσθαι τέν ἄνοιαν εὖ φέρειν Eur. — решить преодолеть свое неразумие -
6 συλλογιζομαι
(aor. συνελογισάμην и συνελογίσθην, pf. συλλελόγισμαι)1) суммировать, подытоживать, подсчитывать(τὰ τείχεα Her.)
σ. τι πρὸς τὸ κεφάλαιον Lys. — подводить чему-л. итог;σ. τὰ κατηγορημένα Dem. — подытожить пункты обвинения2) обдумывать, учитывать, взвешивать, определять(τὰς ἐν ταῖς πολιορκίαις χρείας Polyb.; πρὸς ἑαυτόν NT.)
σ. τί ἕκαστον Arst. — определять, что представляет собой каждый предмет в отдельности3) умозаключать, делать выводы(ἐκ τῶν ὡμολογημένων Plat.)
ἐκ τῶν εἰρημένων τὸ κεφάλαιον σ. Arst. — извлечь выводы из сказанного;τὰ ἀσυλλόγιστα καὴ τὰ συλλελογισμένα Arst. — что не может и что может быть логически выведено;σ. τὸ μέλλον ἐκ τῶν γεγονότων Polyb. — на основании прошлого строить предположения о будущем4) рассчитывать, распределять(τι εἰς ἐνιαυτόν Plat.)
-
7 τελεσφορος
21) законченный, целыйτελεσφόρον εἰς ἐνιαυτόν Hom., Hes. — в течение целого года, круглый год
2) приводящий в исполнение, осуществляющий предначертания(Ζεύς HH.; Μοῖρα Aesch.)
3) приведенный в исполнение, свершившийся(ἀραί, ὄνειρον Aesch.; φάσματα Soph.)
πεσεῖν ἐς τὸ μέ τελεσφόρον Aesch. — не осуществиться;τελεσφόρον δοῦναι χρησμόν Eur. — выполнить предсказание;τελεσφόρον χάριν δοῦναι Soph. — отплатить за услугу4) доводящий до зрелостиδένδρα τελεσφόρα Plut. — деревья, приносящие зрелые плоды
5) ведущий хозяйствоτ. δωμάτων γυνή Aesch. — домовитая хозяйка
-
8 αλλασσω
атт. ἀλλάττω (aor. ἤλλαξα; pass.: fut. ἀλλαχθήσομαι и ἀλλαγήσομαι, aor. 1 ἠλλάχθην, aor. 2 ἠλλάγην, pf. ἤλλαγμαι) тж. med.1) (из)менятьἀ. χροίαν Eur. — меняться в лице;ἀ. χῶραν Plat. — менять местопребывание;ἀλλάξαι τέν πολιτείαν Polyb. — изменить политический строй;πόλιν ἐκ πόλεως ἀ. Plat. — обходить город за городом2) давать или брать взамен, обменивать(τί τινος Aesch. и τι ἀντί τινος Eur.)
ἀλλάττεσθαί τί τινος Thuc., Plat.; — обменивать что-л. на что-л.;ἀλλάξασθαί τινί τι Her. — обменяться с кем-л. чем-л.;ἀντ΄ ἀργυρίου ἀλλάξασθαί τι Plat. — продать что-л. (досл. обменять на деньги);σκῆπτρ΄ ἐνιαυτὸν ἀ. Eur. — через год отдавать скипетр, т.е. чередоваться в царствовании3) med. вести торговлю, торговать(πρός τινα Plat.)
4) возмещать, воздавать5) оставлять, покидать(οὐράνιον φῶς Soph.)
-
9 χριστιανός
χριστιανός οхристианин – верующий во Христа, последователь Христа:χριστιανός ορθόδοξος / ρωμαιοκαθολικός — христианин православный / католик
Впервые верующие во Христа стали называть себя христианами в Антиохии во время проповеди апостолов:και ευρών ήγαγεν εις Αντιόχειαν. εγένετο δε αυτοίς και ενιαυτόν όλον συναχθήναι εν τη εκκλησία και, δίδαξαι όχλον ικανόν, χρηματίσαι τε πρώτως εν Αντιοχεία τους μαθητάς Χριστιανούς (Πραξ. 11, 26) — Целый год собирались они в церкви и учили немалое число людей, и ученики в Антиохии в первый раз стали называться Христианами (Деян. 11, 26)
Этим.< Χριστός — ХристосΗ εκκλησία λεξικό (Церковный словарь Назаренко) > χριστιανός
См. также в других словарях:
ενιαυτός — Μυθολογικό πρόσωπο. Σύμφωνα με την παράδοση ήταν δαίμονας της γονιμότητας και προσωποποίηση του χρόνου. Οι αρχαίοι Έλληνες και Ασιάτες τον λάτρευαν μαζί με τις θεές Ώρες, τη θεά Νύχτα και τον Μήνα. Ο δαίμονας Ε. ενσαρκωνόταν είτε από έναν βασιλιά … Dictionary of Greek
τελώ — τελῶ, έω, ΝΜΑ, και επικ. τ. τελείω Α 1. εκτελώ, επιτελώ, ενεργώ, διενεργώ (α. «θα τελέσουν τους γάμους του στον ιερό ναό τού Αγίου Δημητρίου» β. «τὰ δ ἱερὰ νύκτωρ ἤ μεθ ἡμέραν τελεῑς;», Ευρ.) 2. (στον παθ. παρακμ. ως τριτοπρόσ.) τετέλεσται!… … Dictionary of Greek
PERJURIUM — quanto in horrore fuerit Atheniensibus, vel hinc videre est, quod, sicut virum bonum indigitare volentes, eum vocârunt ἔυορκον, i. e. iuratae fidei tenacem, Hesiod. in ἔργ. v. 188. Οὐδέ τις ἐυόρκου χάρις ἔςςεται οὔτε δικαίου. Et Aristophanes… … Hofmann J. Lexicon universale
STYX — fons Arcadiae, ex Pheoeo lacu, et ex Notacri monte manans ex saxo (cuius aqua ilico pota necat) et in fluvinm evadens. Ferrum ac aes erodit, solque mulae ungulâ aqua eius contineri potest, cetera vasa frigoris vehementiâ dirumpens. Hôc venenô… … Hofmann J. Lexicon universale
OVIS Gemellipara — seu διδυμοτόκος, Cantici c. 4. v. 2. Dentes tui sunt, ut grex ovium aequalium, quae ex lavacro ascendunt, et omnes sunt gemilliparae, neque ulla est, quae abortiat: unde hallucinantur Arabes quidam Scriptores, qi ovem quotannis semel tantûm… … Hofmann J. Lexicon universale
έχω — (I) (ΑΜ ἔχω) 1. κρατώ κάτι στα χέρια μου, είμαι ο κάτοχος (κύριος, ιδιοκτήτης) ενός πράγματος («έχει σπίτια και κτήματα») 2. (για προσωπική κράτηση) κρατώ, φυλάω («τόν έχουν μέσα» ή «τόν έχουν στη φυλακή») 3. (για δήλωση συγγενικού δεσμού ή άλλης … Dictionary of Greek
λατρεύω — (AM λατρεύω, Α ελεατ. τ. λατρείω) 1. αγαπώ τον θεό και τόν υπηρετώ με τέλεση τού τυπικού τής θρησκευτικής λατρείας («Φοίβῳ λατρεύων μὴ παυσαίμαν», Ευρ.) 2. αγαπώ πάρα πολύ, είμαι αφοσιωμένος σε κάποιον ή σε κάτι (α. «λατρεύει τον άνδρα της» β.… … Dictionary of Greek
μισθός — Όρος που χρησιμοποιείται στην οικονομική γλώσσα για τον χαρακτηρισμό της αμοιβής της εξαρτημένης εργασίας. Με την έννοια αυτή ο όρος έχει ευρύτερη σημασία από αυτήν με την οποία χρησιμοποιείται στην κοινή γλώσσα. Πράγματι, περιλαμβάνει, εκτός από … Dictionary of Greek
νήυτμος — νήϋτμος, ον (Α) αυτός που δεν έχει, αναπνοή, άπνους («κεῑται νήϋτμος τετελεσμένον εἰς ἐνιαυτόν», Ησίοδ.). [ΕΤΥΜΟΛ. < στερ. πρόθημα νη * + ἀϋτμή «πνοή, αναπνοή»] … Dictionary of Greek
τετράτροπος — ον, ΜΑ μσν. τετραπλός αρχ. αυτός που έχει τέσσερεις εποχές («κόσμον ἅπαντα τρέπουσα τετράτροπον εἰς ἐνιαυτόν», πάπ.). [ΕΤΥΜΟΛ. < τετρ(α) * + τρόπος (πρβλ. πεντά τροπος)] … Dictionary of Greek
PANATHENAEA — Erichthonius Vulcani filius Minervae festum instituit, et Α᾿θήναια vasi dicas Minervalia, vocavit. Harpocration, Η῎γαγε δὲ τὴν ἑορτὴν ὁ Ε᾿ριχθόνιος ὁ Η῾φαίςτου, καθά φασιν Ε῾λλάνικός τε καὶ Α᾿νδροτιὼν, ἑκάτερος εν πρώτῃ Α᾿τθίδος πρὸ τούτου δὲ… … Hofmann J. Lexicon universale